AUTYZM – czym jest?

Czym jest AUTYZM?

Autyzm jest zaburzeniem neurozwojowym. Powoduje trudności w wielu obszarach rozwoju i funkcjonowania, przez co wymaga systematycznego i wielokierunkowego wsparcia terapeutycznego. Stanowi poważne wyzwanie w wymiarze medycznym, edukacyjnym i społecznym. 

W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 autyzm ujęty został w kategorii całościowych zaburzeń rozwojowych – symbol F84.

F84 Całościowe zaburzenia rozwojowe – definicja wg ICD-10:
Grupa zaburzeń charakteryzujących się jakościowymi odchyleniami od normy w zakresie interakcji społecznych i wzorców komunikacji oraz ograniczonym i stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności. Te jakościowe nieprawidłowości stanowią podstawową cechę funkcjonowania jednostki we wszystkich sytuacjach.

W tej grupie wyróżnia się następujące jednostki:

  • F84.0 – Autyzm dziecięcy*
  • F84.1 – Autyzm atypowy**
  • F84.2 – Zespół Retta
  • F84.3 – Inne dziecięce zaburzenia dezintegracyjne
  • F84.4 – Zaburzenie hiperkinetyczne z towarzyszącym upośledzeniem umysłowym i ruchami stereotypowymi
  • F84.5 – Zespół Aspergera***
  • F84.8 – Inne całościowe zaburzenia rozwojowe
  • F84.9 – Całościowe zaburzenia rozwojowe, nieokreślone

* F84.0 Autyzm dziecięcy: Autyzm dziecięcy to rodzaj całościowego zaburzenia rozwojowego charakteryzującego się: (a) nieprawidłowym lub zaburzonym rozwojem przed trzecim rokiem życia oraz (b) charakterystycznym sposobem wadliwego funkcjonowania w trzech obszarach psychopatologii: interakcji społecznych, komunikacji oraz zachowania (ograniczone, stereotypowe, powtarzające się). Obok tych specyficznych cech diagnostycznych występuje często szereg innych objawów, takich jak: fobie, zaburzenia snu i odżywiania, napady złości i (auto)agresji.

** F84.1 Autyzm atypowy: Autyzm atypowy różni się od autyzmu dziecięcego wiekiem, w którym się pojawia, bądź niespełnianiem wszystkich trzech wspomnianych kryteriów diagnostycznych. Kategorię tę należy stosować wówczas, gdy nieprawidłowy lub wadliwy rozwój pojawia się dopiero po trzecim roku życia oraz brak jest widocznych odchyleń od normy w jednym lub dwu z trzech zakresów wymaganych dla rozpoznania autyzmu (mianowicie interakcji społecznych, komunikacji oraz zachowania, które jest ograniczone, stereotypowe, powtarzające się), mimo charakterystycznych zaburzeń w pozostałych. Autyzm atypowy występuje najczęściej u osób głęboko upośledzonych i u osób z ciężkim specyficznym zaburzeniem rozwojowym rozumienia mowy.

*** F84.5 Zespół Aspergera: Jest to zaburzenie o niepewnej wartości nozologicznej, charakteryzujące się takimi samymi nieprawidłowościami w zakresie interakcji społecznych jak autyzm, a także ograniczonym, stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności. Od autyzmu różni się ono przede wszystkim brakiem ogólnego opóźnienia lub upośledzenia rozwoju mowy i funkcji poznawczych. Zaburzeniu temu często towarzyszy wyraźna niezgrabność i tendencja do utrzymywania się zaburzeń w wieku młodzieńczym i w życiu dorosłym. W początkach wieku dojrzałego pojawiają się sporadycznie epizody psychotyczne.

! Ważne Od 01 stycznia 2022 roku oficjalnie obowiązywać zaczęła kolejna 11. edycja ICD (ICD-11), przy czym w Polsce całkowite przejście na ICD-11 planowane jest do końca 2026 roku 

  • 18 czerwca 2018 r., po ponad dekadzie przygotowań, WHO przedstawiła nową wersję Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11. Opublikowana wersja klasyfikacji ma umożliwić zaplanowanie wdrożenia ICD-11 do użycia w państwach członkowskich WHO, rozpoczęcie szkoleń pracowników ochrony zdrowia i przygotowanie tłumaczeń na lokalne języki.
  • W maju 2019 roku 11. edycję Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) uznano i przyjęto w Genewie podczas 72. dorocznego Światowego Zgromadzenia Zdrowia.
  • ICD-11 bierze pod uwagę różne stopnie zaburzeń rozwoju intelektualnego lub upośledzenia czynnościowego/funkcjonalnego języka, które są podstawą klasyfikacji stopnia autyzmu. W nowej wersji klasyfikacji pojęcie całościowe zaburzenia rozwojowe zastąpione zostanie spektrum autyzmu.
  • Autyzm i zespół Aspergera w nowej klasyfikacji (ICD-11) przyjmuje następujące symbole:
    6A02   Zaburzenia ze spektrum autyzmu
    6A02.0 Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez upośledzenia rozwoju intelektualnego i z łagodnym upośledzeniem lub bez upośledzenia funkcjonalnego języka
    6A02.1 Zaburzenie ze spektrum autyzmu z upośledzeniem rozwoju intelektualnego i z łagodnym upośledzeniem lub bez upośledzenia funkcjonalnego języka
    6A02.2 Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez upośledzenia rozwoju intelektualnego i z upośledzonym językiem funkcjonalnym
    6A02.3 Zaburzenie ze spektrum autyzmu z upośledzeniem rozwoju intelektualnego i z upośledzonym językiem funkcjonalnym
    6A02.4 Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez upośledzenia rozwoju intelektualnego i z brakiem języka funkcjonalnego
    6A02.5 Zaburzenie ze spektrum autyzmu z upośledzeniem rozwoju intelektualnego i z brakiem języka funkcjonalnego
    6A02.6 Inne zaburzenia ze spektrum autyzmu
    6A02.7 Zaburzenie ze spektrum autyzmu, nieokreślone